آموزش نقاشی آبرنگ و نکات مهم آبرنگ

 

 

برای آغاز آموزش نقاشی با آبرنگ، لازم است اطلاعات درستی از انواع آبرنگ هایی که در بازار وجود دارند، به دست آوریم, زیرا شناخت انواع آبرنگ ها وخواص هریک از آنها، می تواند در پیشرفت آموزش و پدید آوردن آثار موثر باشد.

همچنین، در آموزش نقاشی با آبرنگ، آشنایی با مواد و ابزار، انواع کاغذ و قلم مو و چگونگی و مصرف وکاربرد آنها، وروش های آماده سازی هریک بسیار اهمیت دارد و بی توجهی به آنها، مشکلات اجرایی بسیاری را پدید می آورد. بدین خاطر در این مقاله سعی شده است که به هر یک از آنها، توجه کافی مبذول شود.                                                                                                     .

۱- شناخت انواع آبرنگ

۲- شناخت انواع قلم مو آبرنگ

۳- شناخت انواع کاغذ مخصوص نقاشی با آبرنگ

۴- آماده سازی ابزار و وسایل کار

۵- آماده سازی کاغذ آبرنگ و ساخت بوم کاغذی

۶- تفاوت کاربرد آبرنگ و گواش در نقاشی

۷- کاربرد قلم مو و ایجاد تکنیک

 

 

شناخت آبرنگ

آبرنگ ها مخلوطی از پودرهای مولد رنگ و مواد صمغی یا رزینی هستند که به تناسب نوع کاربرد آنها به سه دسته مواد آبرنگی خشک، مرطوب و مایع تقسیم می شوند.

شناخت مواد آبرنگی

۱- آبرنگ های قرصی و بلوکی (انواع خشک)

۲- آبرنگ های مرطوب (گواش) و آبرنگ های تیوپی (مرطوب)

۳- آبرنگهای جوهری (اکولین)

انواع آبرنگ ها  را در بازار جدا از جنبه اقتصادی، بیش تر مربوط به خواص وکاربرد آنهاست. مثلا بعضی از انواع ابرنگهای قرصی، ایجاد رنگابه شفاف می کنند و برخی دیگر رنگهای مات و پوششی پدید می آورند و هر کدام نیز کاربرد خاصی دارند.

شناخت گواش

نوعی آبرنگ مرطوب است که با غلظت های متفاوتی در آب حل می شود و مثل هر آبرنگ دیگری با قلم مو روی کاغذ کشیده می شود. گواش پوشش رنگی مناسبی دارد و از جهاتی شبیه رنگ روغن

است و می توان آن را به صورت لایه های ضخیم تر نیز مصرف کرد.

آبرنگهای تیوپی یا خمیری

از نظر ساختاری نظیر گواش است، گواش ها حالتی حجیم و سنگین دارند و به علت خاصیت پوشانندگی سطوح به نسبت آبرنگ بسیار مات تر هستند . و اما گواش در داخل ظرف های شیشه ای نگهداری می شود. بنابراین زوتر خشک می شود، چون بیشتر در معرض هوا قرار می گیرد. اما آبرنگ تیوپی یا گواش تیوپی به علت دوری از هوا و نور، از گواش شیشه ای برای کار مناسب تر است. در بیشتر آثار هنری نیز از همین آبرنگ لوله ای استفاده می کنند، زیرا در سرعت کار موثرتر است.

 

 

انواع قلمو آبرنگ

قلموهای که برای نقاشی با آبرنگ به کار می رود، موهایی نرم و قابل انعطاف دارند و بر حسب تناسب کار و نیاز دارای موی بیشتر یا کمتر و درجه زبری یا نرمی خاصی هستند. بهترین قلموها را از موی حیواناتی که موهای مناسب این کار دارند، می سازند.

• قلم موهای شست و شو (نوع فرانسوی با موی سنجاب، برای رنگ آمیزی پس زمینه و محو کردن های لطیف)
• قلم موهای ژاپنی با دسته نی بامبو و موهای آهوی کوهی،
• قلم موهای گرد با موهای مصنوعی (مناسب برای نوآموزان)
• قلم موی میمون هندی (مانگو) که از قابلیت انعطاف کم تری بر خوردار است                          .
• قلم موهای مخصوص،از موی سمور برای کشیدن خط باریک.
• قلم موهای باد بزنی از موی گاونر (برای پاک کردن و خراشیدن)
• قلم موهای آبرنگ نقاشان حرفه ای ساخته شده از موی گاو نر (شماره بالاتر ان نیز مورد استفاده آبرنگ کاران است)

 

 

شناخت کاغذ های  آبرنگ

انواع کاغذهای ابرنگ عبارتند از کاغذهای نرم، زبر، ضخیم یا نازک که بنابر نیاز، مورد استفاده قرار می گیرد. البته همه آنها باید قدرت جذب آب را داشته باشند.

کاغذهای نرم

این نوع کاغذها بدون بافت هستند، بنابراین برای تمرین نقاشی با آبرنگ بسیار مناسبند. بدیهی است هر قدر کاغذ نرم تر باشد، آبرنگ پس از خشک شدن بر آن تیره تر به نظر می رسد. کاغذی که قدرت جذب بیش تر آب را دارد، آبرنگ بر آن کمرنگ تر دیده می شود. پشت و روی کاغذها هم کمی با هم فرق دارند و کار روی هر طرف با طرف دیگر متفاوت است. استفاده از کاغذ نرم به صورت خشک یا تر نیز در چگونگی کار تاثیر دارد. نشان دادن جزئیات بر کاغذ نرم و خشک راحت تر است و از کاغذ نرم و مرطوب برای نشان دادن فضاهای دور یا مه گرفته استفاده می شود.

کاغذ مقوایی

کاغذهایی هستند که با استفاده از امکانات ویژهای برای کار با آبرنگ ساخته شده اند. قدرت جذب آب، داشتن ضخامت و قدرت مقاومت در مقابل رطوبت و آب (کاغذهای غیر آبرنگ در مقابل آب، نرم و خمیری وچروکیده می شوند) و داشتن بافت های درشت و ریز در سطح کاغذ، از صفات بسیار مشخص کاغذ مقوایی آبرنگ است که با اسامی تجاری گوناگون نظیر: کاغذ، فابریانو، اشتنباخ، کانسون، آرچ، خروس نشان و … و نیز کاغذ چکشی و انواع مقوای ماکت و … در بازار عرضه می شوند. این کاغذها در قط بزرگ و طومار رول عرضه می شوند. معمولی ترین اندازه کاغذ آبرنگ همان اندازه استاندارد ۵۰*۷۰ سانتی متر است .

کاغذ های ساخته شده از برنج

کاغذهای ساخته شده از برنج و پوسته های گیاهی آن همیشه مورد توجه بوده اند. ایرانیان درحدود قرن چهارم هجری، کاغذی از پوست ساقه الیاف و شلتوک برنج در مازندران ساختند. این کاغذ ساروی نام داشت و منسوب به شهر ساری بود. همچنین کاغذ کاهی را از ضایعات گندم (کاه) ساختند که هنوز هم به همان نام کاغذ کاهی مصرف دارد.

امروزه کشور ژاپن از ضایعات گیاهی و الیاف برنج کاغذهای برای ابرنگ و آثار هنری به بازار عرضه می کند که دارای ویژگی های خاصی هستند. بعضی مثل کاغذ (ایو) دارای نرمی و زبری متفاوت در دو طرف کاغذ هستند. و برخی دیگر مثل کاغذهای موسا که هرچند نازکند اما سطحی محکم و زبر دارند. انواع دیگر کاغذ ژاپنی یوک، اوکاوارا، کیتا کاتا، سیومای نام برد.

سایر انواع کاغذ آبرنگ

کاغذهای دست ساز: این کاغذ ها به علت عاری بودن از مواد شیمیای و داشتن بافت های متفاوت مورد توجه نقاشان آبرنگ کار هستندو در دو نوع سرد و گرم عرضه می شوند:

الف: کاغذ دست ساز فشرده سرد با بافت های نرم تا زبر که مخصوص نقاشی با آبرنگ است.

ب: کاغذ دست ساز فشرده گرم با بافت نرم که ویژه نقاشی با آبرنگ و گواش تولید می شوند.

 

 

 

آماده سازی وسایل کارگاهی

شک نیست که آشنایی کافی با ابزار و وسایل کار در نقاشی آبرنگ، فرصت های خوبی را برای کار کردن توام با لذت و علاقه فراهم می کند. چه بسا که  نداشتن شناخت کافی از چگونگی ابزار و لوازم کار، ضمن نقاشی مشکلات پیش بینی نشده ای ایجاد کند و سبب هدر رفتن وقت و امکانات شود و در نتیجه دلگیری و یاس به ارمغان اورد. داشتن میز کار با سطح افقی صاف، زیر دستی از فیبر فرمیکا یا شاسی همراه با گیره و چسب های کاغذی، مداد و مداد تراش، صندلی یا چهار پایه گردان، چراغ رومیزی و نیز بر خورداری از فضایی آرم، شرایط نقاشی و کار با آبرنگ را آسان می کند.

میز کارو سطوح متغیر

در نقاشی آبرنگ میز کار باید دارای سطح کار متغیر باشد، زیرا نقاش به تناسب کارش، نیازمند استفاده از سطح صاف، متغیر و قابل انعطاف است. بدین معنی که کیفیت و مکانیزم سطح باید به خوبی ببیند. همین طور داشتن شاسی یا زیر دستی افقی برای کار بسیار مناسب است؛ زیرا وقتی کاغذ مخصوص ابرنگ به طور افقی روی زیر دستی قرار می گیرد، رطوبت لازم روی سطح افقی آن راحت تر پخش می شود و درنهایت به پخش آسان تر رنگ ها منجر می شود. گاهی ممکن است چرخاندن زیر دستی به چپ یا به راست، در سرعت کار یا کنترل زیر دستی موثر باشد. بنابر این در نقاشی آبرنگ، سطح کار و تغیرات آن از ارزش ویژهای بر خوردار است.

آماده سازی ابزارها

تهیه ابزار کار و وسایل  ساخت رنگ ، نظیر کاردک،پالت.ظرف شست و شو و ظرف آب تمیز. جایگاهی خاص در ایجاد تمر کز در به کارگیری رنگ وبه کار گیری آگاهانه مواد هنری دارد.

پالت مخصوص آبرنگ

دارای سطح لعابی یا پلاستیک شیب دار و گودی است که قابلیت نگهداری آب را دارد. معمولا در آبرنگ های مرغوب. سر جعبه آبرنگ را به صورت پالت می سازند. ظرف های کوچک جای تخم مرغ، او پالت های پلاستیکی با گودی شبیه به جای تخم مرغ، برای کار بسیار مناسب هستند (و پالت های تخت چند خانه همین طور استفاده از ظرف چینی یا سرامیک  سفید نیز برای این منظور توصیه می شود. در صورتی که قصد کار کردن با آبرنگ و گواش را داشته باشید برای هر کدام به یک پالت جداگانه نیاز دارید.

آماده سازی کاغذ آبرنگ  (شاسی کشی کاغذ)

ساخت سطح کاغذی برای نقاشی با آبرنگ: چون انواع کاغذهای آبرنگ، در اثر رطوب ممکن است دچار تغیراتی شوند، برای جلوگیری از این اثر نا مطلوب، آنها را به صورت موقت بوم می کنند.

 

 

ابزار و لوازم مورد نیاز:

مداد طراحی H یا F

پاککن

چسب میسکیت

کاتر

مسواک! (برای اسپری آبرنگ)

پالت آبرنگ

کاغذ آبرنگ

تخته شاسی (تخته سه لا) یا زیر دستی چوبی

ماشین دوخت (منگنه) یا پونز

چسب کاغذی

حوله یا دستمال کاغذی یا پارچه تمیز

 

تکنیک های ترکیبی:

بعد از اینکه به مهارت نسبی در نقاشی با آبرنگ رسیدید می توانید با ترکیب ابزارهای و ترکیب تکنیک ها آثاری خلاقانه را ایجاد کنید.

برای خلاقیت و ایجاد تکنیک های ترکیبی بنابر هدفتان نیاز به وسایلی مانند ماژیک، ماژیک های راندو معماری، مداد رنگی، مداد رنگی محلول در آب، پاستل روغنی، پاستل گچی و مداد های طراحی دارید.