
اگر شما در حرفه طراحی گرافیکی فعالیت میکنید، باید توجه ویژهای به مسئله کور رنگی داشته باشید. زیرا در صورتی که خودتان نیز به این بیماری دچار نباشید، باز هم این احتمال وجود دارد که ۸% از مشتریان مذکر شما به این بیماری دچار باشند. در نتیجه اگر طراحی شما به گونهای باشد که این دسته از افراد به راحتی نتوانند محتوای پروژه شما را تشخیص داده و بخوانند، مرتکب اشتباه بزرگی شدهاید. اما نگران نباشید، یادگیری چند نکته ساده شما را از این اشتباه در امان نگه خواهد داشت.
در این مطلب قصد داریم تا نشان دهیم که افرادی که دچار کور رنگی هستند، طراحیهای عادی را چگونه مشاهده میکنند و همچنین راهنماییهایی را جهت انتخاب صحیح رنگها برای طراحانی که خودشان دچار این بیماری هستند، عرضه خواهیم کرد. البته قبل از پرداختن به این مسائل بهتر است کمی بیشتر در مورد این بیماری بدانیم.
آیا شما کور رنگ هستید؟
اگر شما در تصویر بالا به راحتی عدد ۷۴ را مشاهده میکنید پس مشکلی در مورد بیناییتان وجود ندارد. اما اگر به جای این عدد، عدد دیگری همانند ۲۱ را تشخیص داده و یا اصلا هیچ عددی در تصویر نمیبینید، شما دچار کوررنگی قرمز-سبز هستید. برای انجام تستهای مشابه بیشتر میتوانید به اینجا مراجعه کنید.
برخلاف تصور بسیاری از مردم، کور رنگی به معنای سیاه و سفید دیدن دنیا نیست، بلکه این مورد فقط یکی از موارد بسیار نادری از این بیماری است. در واقع کور رنگی به معنای کمبود توانایی در تشخیص رنگهای مختلف (از جمله قرمز و سبز با احتمال بالا و زرد و آبی با احتمال کمتر) است. این رنگها در چشم افراد کور رنگ با یکدیگر ادغام میشود که نتیجه آن چیزی شبیه به تصویر زیر خواهد بود.
افرادی که به کوررنگی قرمز-سبز دچار هستند، به جای لوگو بالایی گوگل (لوگو معمولی)، لوگوی پایینی را مشاهده خواهند کرد.
همچنین در تصویر بالا تفاوتهای تصویر مرلین مونرو از دید مردم عادی (تصویر سمت چپ) و از دید افرادی که به کور رنگی قرمز-سبز دچار هستند (تصویر سمت راست) کاملا قابل مشاهده است.
جالب است که بدانید چندی از رهبران و شخصیتهای معروف جهان از جمله مارک توین، بیل کلینتون، مارک زاکربرگ و حتی (طبق شواهد موجود) وینسنت ونگوگ نیز به این بیماری دچار بوده و هستند. حتی گفته میشود که انتخاب رنگ آبی توسط زاکربرگ برای فیسبوک، به دلیل راحتی آن در دیده شدن بود.
در صورتی که خودتان کور رنگ نباشید، باز هم باید مخاطبان کوررنگتان را مد نظر داشته باشید
به عنوان یک شخص عادی، تصور و شناخت نوع دید افراد کوررنگ کار دشواری است. اما با این وجود نباید از تاثیرات آن نیز غافل شد. اکثر نگرانی و چالشهای وبسایتها به خوانا بودن آنها برای تمامی کاربران مربوط میشود. برای مثال استفاده از رنگهای مختلف از دید افراد کور رنگ، نتیجه زیر را در پی خواهد داشت.
رنگ بالایی که شباهت زیادی به دکمههای معمولی دارد، بدترین انتخاب برای مخاطبان کور رنگ است. رنگ میانی به واسطه تفاوتهای آن در میزان روشنایی اندکی بهتر بوده و رنگ پایینی با اضافه کردن یک مرز برجسته، بهترین انتخاب برای این قشر از مخاطبان محسوب میشود. همچنین در انتخاب رنگ لوگو نیز باید این دسته از مخاطبان را در نظر بگیرید. زیرا ممکن است لوگوی شما برای آنها ناخوانا و یا حتی غیر قابل مشاهده باشد. به مثالهای زیر توجه کنید:
این لوگوها به ترتیب مربوط به ۱) بیل گاردنر، ۲) دنیس مورفی، ۳) Razoo و ۴) کافه Crema هستند که هیچ یک از آنان برای افراد کوررنگ مناسب نیستند. حتی لوگوهای ۲ و ۳ ممکن است برای برخی از این افراد کاملا نامرئی باشند! همچنین به غیر از لوگوها، باید در مواردی نظیر موارد زیر نیز به استفاده از رنگها توجه ویژهای کنید:
لینکها: زمانی که شما در میان متن خود از هایپرلینک استفاده میکنید و رنگ قسمتی از متن را متمایز نشان میدهید.
اینفوگرافیها: رنگها تاثیر زیادی در خوانایی و تاثیرگذاری اینفوگرافیها دارند. همچنین هر رنگ حامل پیام خاصی در این نوع محتوا است.
نقشهها: در این مورد نیز انتخاب رنگها برای نشان دادن مواردی مانند خطوط مترو و مناطق مختلف شهری، امر مهمی محسوب میشود.
بازیها: رنگها همچنین نقش ویژهای در تشخیص تیمها و زیبایی گیمپلی بازیها دارند.
برای جلوگیری از تاثیرات مخرب کوررنگی، به نکات زیر توجه کنید:
- حد امکان از ترکیب رنگهایی نظیر سبز و قرمز، سبز و قهوهای، آبی و بنفش، سبز و آبی، سبز روشن و زرد، آبی و خاکستری، سبز و خاکستری و سبز و سیاه پرهیز کنید. زیرا این رنگها برای افراد کوررنگ به سادگی قابل مشاهده نخواهند بود.
- سعی کنید تا از طراحیهای تک رنگ استفاده کنید تا افراد کوررنگ مشکل کمتری با خوانایی وبسایتتان داشته باشند.
- از کنتراست بالا استفاده کنید. زیرا افراد کور رنگ با وجود این بیماری به سادگی قادر به تشخیص کنتراست تصاویر هستند.
- در طراحیهای خود از خطوط ضخیمتری استفاده کنید. بعضی افراد نیمهکوررنگ تنها زمانی قادر به تشخیص رنگها خواهند بود که به اندازه کافی قابل مشاهده باشند. پس استفاده از خطوط نازک ممکن است برای این افراد مشکلساز شود.
- برای انتقال احساسات، فقط به رنگها اکتفا نکنید. مثلا برای بد بودن و یا هشدار دادن، در کنار رنگ قرمز از سمبلهای دیگری نیز برای نمایش این مفاهیم استفاده کنید.
- در نقشهها و اینفوگرافیها میتوانید در کنار رنگها از بافتهای مختلفی به منظور نشان دادن تمایز آنها استفاده کنید.
علاوه بر اینها میتوانید از منابع متنوعی برای اطمینان از انتخاب صحیح رنگهای خود استفاده کنید. بعضی از این منابع وبسایت شما را از دید یک فرد کوررنگ شبیهسازی میکنند. چند نمونه از این منابع عبارتاند از:
Colorblind Web Page Filter : با وارد کردن آدرس وبسایت و انتخاب نوع کوررنگی، شما میتوانید وبسایت خود را از دید کسانی که به این نوع از کوررنگی دچار هستند، تماشا کنید.
Vischeck : این ابزار نیز با اعمال بر روی فایلها و یا صفحات وب، علاوه بر شبیهسازی آنها از دید افراد کوررنگ، تا حدی نیز به ترمیم فایلهای نامرئی میپردازد.
Newman services: این ابزار نیز برای شبیهسازی افراد کوررنگ طراحی شده است.
Color Laboratory: این ابزار در انتخاب رنگهای مناسب برای ترکیب با یکدیگر (در کنار هم و یا به عنوان پیشزمینه و پسزمینه) شما را یاری خواهد کرد.
Color Oracle: این ابزار نیز برای شبیهسازی کوررنگی طراحی شده و بر روی سیستمعاملهای مک، لینوکس و ویندوز قابل اجرا است.
Sim Daltonism: ابزاری برای شبیهسازی کوررنگی است که فقط بر روی سیستمعامل مک قابلیت اجرا دارد.
Color contrast visualizer: در حالت کلی این ابزار نیز در ایجاد ترکیب رنگهای مناسب و خوب به شما یاری میرساند.
طراحانی که خود دچار کوررنگی هستند…
بسیاری از طراحان گرافیک، کوررنگی خود را همچون راز شرمآوری از دیگران پنهان میکنند. اما در واقع نیازی به این کار نیست! اگر شما نیز جزو چنین افرادی هستید بهتر است بدانید که تنها با استفاده از چند تکنیک ساده قطعا مشکلتان رفع خواهد شد. در حال حاضر نیز جوامع در حال رشدی از طراحان گرافیک کور رنگ وجود دارند که در ادامه چند نمونه از آنها را به شما معرفی میکنیم:
We Are Colorblind : گرافیک این وبسایت مخصوص افراد کور رنگ طراحی شده و محتوای آن بیشتر در مورد حمایت از این افراد و در حمایت از تغییر طراحی در گرافیک برنامههای کاربردی و وبسایتها جهت بهینهسازی آنان برای افراد کور رنگ است.
Jdotreach : این وبسایت نیز متعلق به طراح کوررنگی است که با افتخار مسئولیت تمامی بخشهای وبسایت را به عهده گرفته است.
Yoav Brill : طراح و فیلمسازی کوررنگ که فیلمی الهام بخش برای افراد دچار به کور رنگی تهیه کرده است.
طراحان کور رنگ هرکدام از روشهای مختلفی برای طراحیهای خود استفاده میکنند، اما برای یک طراحی خوب شما میتوانید به کمک مقادیر شانزدهتایی رنگها و همچنین با استفاده از کد پنتون آنها، ترکیبهایی ایجاد کنید که به نظرتان خوب میآیند(در صورتی که حتی به صورت بصری قابل به مشاهده آنها نباشید). همچنین ابزاری مانند dropper فتوشاپ نیز در این راه به کمک شما خواهد آمد. لازم به ذکر است که هیچ قانونی در مورد حق تکثیر رنگها وجود ندارد. پس با خیال راحت از این ابزار استفاده کنید.
علاوه بر موارد گفته شده، روشهای زیر هم میتوانند برای طراحان کور رنگ مفید باشند:
The ColourAdd system : این ابزار با تعیین سمبلی برای هر رنگ، میتواند افراد کور رنگ را از نتیجه ترکیب رنگهای مختلف با یکدیگر آگاه سازد.
Visolve : نرمافزاری است که رنگها را برای افراد کور رنگ تصحیح میکند.
Vischeck : یک نرمافزار جایگزین دیگر برای تصحیح رنگها
آیا شما کور رنگ هستید و یا میخواهید که کاربران کور رنگتان را مد نظر داشته باشید؟ روش انتخابی شما برای حل این مسئله چیست؟