تکنیک‌هاى نقاشى (معرفی ابزارهایی برای نقاشی)

 

 

مداد رنگى

امکانات مدادهاى رنگى از ابتداى اختراع آن، نظر بسیارى از هنرمندان نقاش را به خود جلب نمود. بیشتر تصویرگران و طراحان تبلیغاتى از این ابزار ساده آثار ماندگارى بوجود آورده‌اند. روش مدادرنگى مى‌تواند با روش‌هاى دیگر مثل آبرنگ، گواش و غیره ترکیب شود. مداد رنگى کاربردهاى بسیار وسیعى دارد. از این ابزار مى‌توان براى طرح‌هاى مقدماتى و یا اثرى با تمام جزئیات بهره برد. این وسیله هم کاربرد طراحى دارد و هم کاربرد نقاشی. استفاده از این تکنیک نیاز به تجربه کافى دارد. به‌جز کاغذهاى صیقلی، بقیه کاغذها قابل استفاده در این تکنیک هستند.

گونه‌اى از مدادهاى رنگی، اصطلاحاً مدادهاى آبرنگى هستند که فضاهایى شبیه به آبرنگ را مى‌توان با آنها ایجاد نمود. در این روش با کمک قلم‌مو و آب اثر مداد رنگى محو مى‌شود و سبک و سیاق آبرنگ دیده مى‌شود ولى ردّ مداد رنگى همچنان به‌چشم مى‌خورد.

در نقاشى با مداد رنگى مى‌توان شیوه‌هاى متنوعى به‌کار برد؛ از جمله شیوهٔ خطی، سایه‌پرداز، شیوهٔ خراش و … معمولاً از شیوهٔ خطى و سایه‌پردازى بیشتر استفاده مى‌شود.

مدادرنگی ابزاری است که می تواند به سادگی و آزادانه مورد استفاده قرار گیرد از این جهت برای طراحی و همچین اتودهای اولیه نقاش های بزرگ می تواند بسیار ایده آل باشد.

در ادامه می توانید روش های آزادانه خط زنی با مداد های رنگی را ملاحظه بفرمائید. تصاویر شامل طراحی رنگی و تصویر سازی با استفاده از مداد رنگی به روش الگوبرداری مستقیم از طبیعت می باشند.

 

 

رنگ روغن

رنگ روغن بی شک پادشاه رنگ هاست زیرا می تواند ترکیب های بسیار متنوع و پیچیده ای را برای شما ایجاد کند و جزئیات اثرتان را به دقت تکمیل کنید.

به این دلیل که رنگ روغن دیر خشک می شود شما می توانید برای ساخت و ساز و پرداختن به جزئیات چهره از آن استفاده کنید و این امر را با حوصله و دقت فراوان انجام دهید و اصلاحات و ترکیب رنگ های مختلف را بر روی چهره بیازمائید و حتی از چهره مدل زنده در طی چند جلسه پشت سر هم در چند روز اثر خود را اجرا کنید.

ویژگی های رنگ روغن:

بدون تغییر رنگ فوری. رنگ روغن تا زمانی که خیس است تغییر رنگی ندارد و پس از خشک شدن به دلیل پایه روغنی، کمترین میزان تغییر رنگ را دارد.

نقاشان برای حفظ جلای رنگ و تغییرات کمتر رنگ پس از خشک شدن از مدوم های براق کننده و روغن هایی نظیر روغن بذرک استفاده می کنند.

زمان خشک شدن طولانی.
اگر میخواهید زمان بیشتری وقت داشته باشید روی اثرتان کار کنید می توانید با اضافه کردن روغن و مدیوم های دیر خشک شونده یا استفاده از رنگ با ضخامت بیشتر، زمان بیشتری را برای کار کردن بر روی نقاشی در اختیار بگیرید و پس از خشک شدن کامل کارتان آن را وارد مراحل گیز کنید و از شفافیت رنگ ها لذت ببرید.

 

 

اکرلیک

رنگی شیمیایی که با خواص دوام و درخشندگیش نخست در صنعت اتوموبیل سازی به کار رفت و اخیراً نیز در انواع نقاشی‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌است. رزین‌های آکریلیک به دو دسته پایه حلال نفتی و حلال آب تقسیم می‌شوند. خصوصاً آن دسته که به آسانی در آب حل می‌شود، زود خشک می‌شود و سطحی سخت و آسیب‌ناپذیر به وجود می‌آورد، گرچه باید افزود فاقد خواص ظرافت پذیری و عمق و جلای رنگ روغن یا آکرلیک پایه حلالی است. رنگ‌های اکریلیک بسیار متنوع هستند و برای ایجاد بافت در سطوح مناسبند چون غلظت بالایی دارند و به سرعت خشک می‌شوند. رنگ اکریلیک انعطاف‌پذیر است و به همین علت روی تمام سطوح از جمله مدل‌های خمیر کاغذ پارچه و کفش قابل استفاده است.

شما می توانید بر روی هر چیزی (سطحی) کار کنید.
این یکی از ویژگی های کلیدی است که آکریلیک این رسانه بزرگ، قدرتمند و انعطافپذیر برای نقاشی دارد.برای اینکه سریع است (سریع خشک می شود)، بر روی سطوح مختلف قابل استفاده است و روی هر آنچه دم دستتان است می توانید از آن استفاده کنید از بوم گرفته تا لباس، کارت تبریک، دیوار، میز و اشیاء و کاردستی هایتان.

تحقیقات آزمایشگاهی ثابت کرده است اکرلیک نسبتا مقاومتر از رنگ روغن است و دست کم تا ۲۰۰ سال در برابر تا بش نور (نه تابش مستقیم آفتاب) درخشان میماند. چسب های نگهدارنده پیگمنت های اکرلیک در برابر نور تغییرات کمتری دارند این در حالی است که روغن ها و حلال های رنگ روغن به مرور ته رنگی زرد رنگ می گیرند و نقاشی را قدری قدیمی و کهنه با کنتراست کمتر نشان می دهند.

انعطاف پذیری.
شما می توانید سطوح ضخیم رنگ را با قلم یا کاردک بر روی اثرتان بیاورید و این سطوح سریعا خشک می شوند یا بر عکس از رنگ رقیق شده با غلظت بسیار کم و به عنوان لعاب بر روی رنگ های دیگرتان استفاده کنید (تکنیک گلیز) و از شفافیت رنگ لذت ببرید این در حالی است که رنگ های زیرین شما قبلا به سرعت خشک شده اند و اختلالی در کارتان بوجود نمی آید.

 

مداد شمعى و پاستل روغنی

در شیوه مدادهاى شمعى که از موم یا سایر مواد قابل ذوب به همراه مواد رنگى ساخته مى‌شود، استفاده مى‌شود. چسبندگى این رنگ‌‌ماده روى کاغذ به مراتب بهتر از پاستل گچی مى‌باشد.

تفاوت پاستل و مداد شمعی:
به‌طور کلی مداد شمعی و پاستل روغنی را در یک گروه از ابزار نقاشی دسته‌بندی می‌کنند، ولی با کمی تفاوت در ترکیبات، دارای تفاوت‌هایی هستند.

پاستل‌های روغنی، بیشتر خمیری هستند و نرم‌تر روی مقوا می‌نشینند و پوشانندگی بیشتر و بهتری دارند؛ ولی مدادهای شمعی، چرب‌تر و شمعی(مومی) هستند و در برابر رنگ‌های حلال در آب از خود مقاومت بیشتری نشان می‌دهند.[۲]

 

نقاشى دیوارى (فرسک)

تکنیک‌هاى رایج در نقاشى دیوارى به دو بخش تقسیم مى‌شود: نقاشى فرسک و نقاشى خشک. در تکنیک فرسک رنگ روى لایه تازه و خیس بکار مى‌رود. کلیهٔ‌ روش‌هاى دیگر نقاشى دیوارى که داراى چنین حالتى نباشند، تحت عنوان نقاشى خشک قرار مى‌گیرند. تکنیک‌هاى خشک براى فضاهاى داخلى به‌کار مى‌روند. چون مقاومت کافى در مقابل تغییرات جوى ندارند.

در فرسک مدت زمانى که نقاش مى‌تواند روى یک کار صرف کند محدود است. یکى از دلایلى که باعث شده فرسک کاربرد وسیعى نداشته باشد همین مانع است. ایتالیا بهترین و باارزش‌ترین فرسک‌ها را در خود جاى داده است. امروزه در ایتالیا تنها نقاشان متعلق به نسل گذشته با این شکل از هنر آشنا هستند.

در فرسک مواد رنگ با آب به‌صورت خمیر در مى‌آید، سپس رقیق مى‌شود تا آمادهٔ استفاده شود. لایهٔ بیرونى که در واقع سطح کار است، ذرات رنگى را به هم مى‌چسباند و آهک آن را در خود حل مى‌کند و آنقدر سخت مى‌شود که بدون ویران ساختن سطح نگاهدارنده نمى‌توان آن را از بین برد. سطح از لایه آهکى تشکیل شده است. تمام آهک‌ها مناسب براى نقاشى دیوارى نیستند. تنها آهک سفید است که همه خواص لازم را براى این کار دارد. البته آهک‌هاى دولومى‌تیک و کلوخ آهکِ آبى بد نیستند.

کیفیت اندود فرسک در مرحلهٔ اول به نوع مواد و انتخاب آنها و در مرحلهٔ بعد به آهک و ماسه و نسبت این دو بستگى دارد.

نقاشى فرسک به مقدار رنگ کمى نیاز دارد و باید رنگ‌هایى را بکار برد که بالاترین قابلیت، ثبات نور و رنگ را داشته باشند. و این رنگ‌ها باید فاقد سنگ گچ و نمک محلول باشند. در مرحلهٔ انتقال طرح به روى دیوار دو روش وجود دارد. در روش اول طرح روى مقواى کارتن منتقل شود و بعد در روى تمام خطوط طرح با وسیله‌اى نوک‌تیز سوراخ‌هاى ریزى ایجاد شود. سپس کارتن با استفاده از تخته‌هاى باریک به دیوار نصب شود. کیسه‌اى حاوى دوده تهیه و با مالیدن یا زدن این کیسه روى سوراخ‌ها اثر روى دیوار منتقل مى‌گردد.

در روش دیگر کارتن را روى ملاط تازه نصب مى‌کنند و تمام خطوط طرح توسط انتهاى دستهٔ گِرد قلم‌مو با فشار از روى کارتن مشخص مى‌شود.

نقاشى فرسک قابلیت‌هاى تکنیکى وسیعى دارد.

 

 

کلاژ (تکه‌چسبانى)

کلاژ شیوه‌اى است که در آن مصالح مختلفى از قبیل مقوا، بریده روزنامه، پارچه، عکس، اشیاء و … روى سطح بوم یا هر زمینهٔ دیگر چسبانده مى‌شود و یک ترکیب‌بندى ایجاد مى‌کند. به این ترتیب گاه روى زمینهٔ نقاشى شده قرار مى‌گیرد و آن را تکمیل مى‌کند و گاه به تنهایى بکار مى‌رود. نقاشان کوبیست و بعد دیگران این شیوه را بکار مى‌بردند.

کلاژ، هنر گسترده ای ایست که می توان به نوعی همه تصورات ذهنی را به خوبی در آن پیاده کرد. این هنر در قرن بیستم میلادی میان هنرمندان نوگرا محبوبیت بسیاری پیدا کرد. نخستین هنرمندی که کلاژ را به جامعه هنرمندان معرفی کرد و به نوعی آن را اختراع کرد، پابلو پیکاسو بوده است. پیکاسو، بیشتر برای آثار نقاشی خود در سبک کوبیسم شهرت جهانی دارد.

هنر، راهی مستقیم برای خلاقیت و نوآوری است. هنرمند می تواند با آثار هنری زیبایی که خلق می کند، منظور و هدف خود را به خوبی بیان کند. البته در مورد برخی آثار، اگر دید هنری درست و کاملی نداشته باشیم، نمی توان منظور هنرمند را به خوبی درک کرد. هنر، در اصل آزادی بیان عقاید از طریق هر وسیله ارتباطی موجود است. هنرمند برای دستیابی به رضایت روحی و معنوی دست به خلق اثر می زند و به آن زبان گویای بدون کلام می بخشد. هر شکلی از هنر، زیبایی منحصر به فرد خود را دارد. بسیاری از هنرهای موجود در دنیا، در طول تاریخ تغییر ماهیت داده اند و به شکل امروزی خود رسیده اند.

در دنیای رنگارنگ هنر، یکی از شاخه های آن آزادی عمل بیشتری به هنرمند برای خلق آنچه می خواهد، می دهد. این شکل از هنر تا حدی با بقیه هنرهای تجسمی متفاوت است. این هنر کلاژ نام دارد. کلاژ – تکه چسبانی – هنر چسباندن مواد بی مصرف همچون کاغذ و روزنامه یا پارچه در کنار یکدیگر و خلق یک اثر است. با کاغذ، چسب و چوب و … می توان آثار متفاوتی در سبک کلاژ به وجود آورد. کلاژ از سال های بسیار دور میان هنرمندان رواج دارد و در واقع یک نوع تکنیک هنری است و به ذات یک هنر مجزا به شمار نمی رود.

بر اساس تاریخ موجود، ۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در چین و در قرن ۱۰ میلادی در ژاپن این هنر مورد استفاده قرار می گرفته است. در حدود قرن ۱۹ میلادی بود که این سبک از هنر تجسمی شکل رسمی به خود گرفت. پیکاسو و براک پدیدآورندگان اصلی این هنر هستند.

 

کلاژ، فرم هنری توسعه یافته ایست که انواع مختلفی دارد و به هنرمند اجازه می دهد تا با آزادی فراوان هر کاری می خواهد انجام دهد و به اصطلاح هر چه در سر دارد را روی سطوحی همچون چوب، مقوا، پارچه و … پیاده کند. حتی می توان این هنر را روی کرباس و بوم نیز پیاده کرد. این هنر به هنرمند اجازه نوآوری و خلق آثار متفاوت را می دهد.

 

 

زغال (ابزار طراحی)

زغال نوعی ماده خشک از ابزار هنری است که از مواد آلی ریز آسیاب شده ساخته می‌شود و توسط صمغ یا چسب مومی به هم چسبیده یا بدون استفاده از چسب با از بین بردن اکسیژن داخل ماده در طی فرایندی، تولید می‌شود. این زغال‌ها اغلب توسط هنرمندان در موارد متعددی استفاده می‌شود؛ از جمله برای ایجاد بافت خشن. زغال چوب می‌تواند خطوطی تولید کند که بسیار نازک یا به شدت سیاه باشد، در حالی که پاک کردن کامل آن بسیار سخت است. زغال خشک را می‌توان تقریباً روی هر سطح از صاف تا خیلی زبر به کار برد. ثابت کننده‌ها اغلب برای نقاشی‌های با زغال چوب اغلب از ثابت‌کننده استفاده می‌شود تا طرح را بر صفحه ثابت کند و از پاک شدن یا مالیدن گرد و غبار زغال به اطراف جلوگیری کند.

زغال از هر مدادی تیره تر و خوش رنگ تر بوده و نقاشی با زغال تجربه ای کاملا خاص و متفاوت به حساب می آید. از نخستین مورد استفاده ی زغال ها می توان به طراحی در غارها اشاره نمود. در آن زمان، انتهای سوخته ی چوب ها را مورد استفاده قرار می دادند. اما امروزه گزینه های بیشتری پیش روی هنرمندان قرار دارد که از جمله ی آنها می توان به زغال فشرده، زغال بید و پودر زغال اشاره نمود. امروزه هنرمندانی همچون کیت سامونز در طراحی های فوق واقع گرایانه ی انسان ها و اشیا با زغال نقاشی می کردند. در این آموزش ذره بین ابتدا اصول طراحی با زغال را آموزش می دهد و سپس آموزش مرحله به مرحله طراحی با زغال را به شما آموزش می دهد.

 

 

تمپرا

تمپرا شیوه‌اى است قدیمى در نقاشى که در آن ماده رنگى با ماده‌اى ژلاتینى که معمولاً زرده تخم‌مرغ یا زرده و سفیده است با آب مخلوط مى‌شود و روى زمینهٔ آماده شده بکار مى‌رفت در این شیوه رنگ‌ها بعد از خشک شدن روشن‌تر مى‌شوند.

امروزه رنگ‌هاى تمپرا در بازار عرضه مى‌شوند. این نوع نقاشى اگر به‌درستى انجام شود، بسیار پایدار است.

 

نقاشى پشت شیشه و ویترای

این نوع نقاشى از زمان‌هاى گذشته با شیوه‌هاى مختلف در هنرهاى مردمى بیشتر کشورها بکار رفته است. تاریخچه این نوع نقاشى در ایران به عهد صفویان باز مى‌گردد.

نقاشی پشت شیشه ی هنری است وارداتی که در دوره صفویه از اروپای شرقی و هند و چین وارد ایران شده است. این نوع نقاشی برخلاف دیگر هنرهای وارداتی، بلافاصله بعد از ورود به کشور رنگ و بویی بومی به خود گرفت. در آثاری که با این تکنیک خلق شده‌اند، کمتر با نمونه‌های تقلیدی از کارهای مشابه غربی برخورد می‌کنیم.
روش کار:
ذکر این نکته ضروری است روش کار در نقاشی پشت شیشه با نقاشی روی بوم نقاشی روی شیشه ( ویترای) فرق دارد. نقاشی پشت شیشه بر خلاف نقاشی معمولی کار آسانی نیست. زمانی که نقاش روی کاغذ و یا بوم نقاشی می کند به آنچه که انجام می دهد مسلط است و در پایان نیز به سادگی به قلم گیری می پردازد ولی در نقاشی پشت شیشه این روش به گونه ای دیگری انجام می پذیرد ، بدین معنی که قسمت‌های حساس پایانی در آغاز کار انجام می‌شود، ابتدا جزئیات و ظرایف کار انجام می شود و سپس به رنگ‌های اصلی و رنگ‌آمیزی زمینه پرداخته می‌شود.

 

 

آبرنگ

در این شیوه نقاشی، همنشینی آب و رنگ دانه ای حلال درآبه خلق اثر کمک می کنند. واژه «آبرنگ» در اصل به انواع مواد رنگی قابل حل در آب گفته می شود. مثلاً آبرنگ شفاف، آبرنگ مات یا گواش، رنگ کازئین و حتی رنگ های آکریلیک که همگی قابلیت حل شدن در آب را دارند. کار با این انواع مواد رنگی بسیار جذاب است. رنگ های قابل حل در آب امکانات بی شماری را در اختیار هر هنرمند خلاقی قرار می دهند که با ممارست و کسب تجربه می توان از این امکانات نهایت بهره را برد.
رنگ های حلال در آب، تحت تاثیر محیطی که در آن قرار می گیرند، تغییر پذیرند. از جمله عوامل موثر در تغییر شکل این رنگ ها می توان به درجه حرارت محیط، میزان رطوبت، مقدار آب مصرفی برای رقیق کردن و همچنین جنسیت سطح نقاشی اشاره کرد. در نقاشی های آبرنگ نحوه کار نسبت به نقاشی های رنگ روغن کاملاً متفاوت است به این صورت که در رنگ روغن از رنگ های تیره شروع و به رنگ های روشن پایان می یابد اما آبرنگ برعکس است؛ یعنی از رنگ های روشن شروع و به رنگ های تیره پایان می یابد. برای استفاده بهینه از آبرنگ ابتدا لازم است که با ابزار کار این روش نقاشی آشنا شویم. کاغذ، به عنوان پایه و زمینه نقاشی آبرنگ باید به جنس، گرماژ و بافت آن توجه کرد. چرا که هر کدام از این ها بر روی کیفیت نقاشی آبرنگ تاثیرگذارند. امروزه انواع کاغذهای مخصوص نقاشی آبرنگ در بازار به صورت ورق و هم به صورت بلوک موجود است. بلوک تعدادی کاغذ آبرنگ است که روی هم قرار گرفته و چهار طرف آنها با چسب به هم چسبانده شده است و کار با آن برای نقاشان تازه کار آسان تر است. اگر از ورق آبرنگ استفاده می کنید به تخته ای نیاز دارید که کاغذ را روی آن بچسبانید و تخته باید از هر طرف یک سانتی متر بزرگتر از کاغذ باشد تا کاغذ با نوار چسب به آن چسبیده شود. این تخته باید از جنس موادی نظیر پلکسی گلاس، فرمیکا و یا تخته سه لایی بوده و دو طرف آن با ورنی پوشانده شده باشد. رنگ های حلال در آب به صورت جامد و مایع وجود دارند. برای استفاده از رنگ های آبرنگ به ابزاری به نام «پالت» نیز نیاز پیدا خواهیم کرد. هر پالتی که در پوشاننده داشته باشد مناسب تر است. در پالت باعث می شود رنگ مدتی خشک نشود و اگر هر پنج روز یکبار مقداری آب با اسپری روی این رنگ ها بپاشید مدت زیادی خیس خواهد ماند. در زمینه انتخاب قلم مو برای نقاشی آبرنگ هم نکاتی وجود دارد که نباید از آن غافل ماند.

 

نقاشی، تصویرسازی و طراحی گرافیک فیکانو

www.fikano.ir