اصول حرفه ای صفحه آرایی کتاب

صفحه‌آرایی، یک علم ‎است که متأسفانه در ایران، به آن‌ توجه زیادی نمی‌شود؛ به طوری که به محض اینکه کار تایپ کتابی تمام می‌شود، بلافاصله برای چاپ، روانه چاپخانه می‌شود؛ در حالی که یک صفحه‌آرای حرفه‌ای باید کتاب را از لحاظ چیدمان عناصر صفحه، مرتب کرده تا خواننده بتواند به راحتی با آن ارتباط برقرار کند و از خواندن آن لذت ببرد.‎‎‎ گاهی یک صفحه‌آرایی حرفه‌ای می‌تواند حتی باعث کم شدن فضاهای خالی در کتاب و در نتیجه مصرف کمتر کاغذ و در نهایت پایین آمدن قیمت آن شود.
‎‎‎
در دنیا شیوه‌نامه‌های بسیار معتبری مانند شیوه‌نامه شیکاگو و راهنمای نشر انجمن روانشناسی آمریکا وجود دارد که ریزترین جزییات مربوط به حروف‌چینی و صفحه‌آرایی کتاب را بیان کرده‌اند. این شیوه‌نامه‌ها سال‌هاست که مبنای کار نویسندگان، ویراستاران و ناشران بزرگی مانند اشپرینگر قرار گرفته‌اند.

در حروف‌چینی و صفحه‌آرایی یک کتاب، نکات زیادی باید رعایت شود که در زیر به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌شود:

۱. انتخاب فونت مناسب با توجه به موضوع کتاب
۲. انتخاب اندازه فونت مناسب برای قسمت‌های مختلف کتاب مثل متن اصلی، توضیح شکل‌ها و جدول‌ها، نمایه، مراجع و غیره
۳. انتخاب اندازه بلوک متن با توجه به موضوع کتاب
۴. تصمیم‌گیری در مورد فاصله بین سطرها با توجه به اندازه بلوک متن
۵. رعایت فاصله مناسب بین عناصر صفحه مانند فاصله بین عنوان بخش‌ها با متن‌های قبل و بعد از خود یا فاصله بین شکل‌ها و متن‌های قبل و بعد از خود
۶. تصمیم‌گیری در مورد محل قرارگیری شکل‌ها و جدول‌ها
۷. رعایت اندازه شکل‌ها نسبت به اندازه بلوک متن
۸. تصمیم‌گیری در مورد ترتیب چیدمان قسمت‌های مختلف کتاب
۹. چگونگی ظاهر شدن عنوان فصل‌ها، بخش‌ها، زیربخش‌ها و پاراگراف‌ها
۱۰. تصمیم‌گیری در مورد چگونگی ظاهر شدن صفحه اول فصل‌ها
۱۱. چگونگی چیدمان سربرگ‌ها
۱۲. چگونگی ظاهر شدن شکل‌ها، جدول‌ها و نمودارها
۱۳. چگونگی ظاهر شدن پانویس‌های فارسی و لاتین
۱۴. چگونگی نمایه شدن کلمات خاص
۱۵. چگونگی برخورد با اعداد و فرمول‌های ریاضی
۱۶. چگونگی فرایند ارجاع به منابع
۱۷. چگونگی تنظیم واژه‌نامه‌های فارسی و لاتین